01 mar Architektura & Azulejos (vol.4)
Kryzys w Europie na początku XIX wieku zablokował rozwój budowlany w Portugalii, ograniczyło to również stosowanie w architekturze płytek ceramicznych.
Inaczej sytuacja wyglądała w Brazylii, gdzie rosła liczba przybywających osadników i budowano coraz więcej. To z mocą latynoskiej fantazji, zaowocowało popularyzacją ceramicznych dekoracji w krajobrazie miejskim.
Nie byłoby w tym nic zaskakującego, gdyby nie fakt, że strefa klimatu tropikalnego miała zupełnie inne niż w Europie tradycje budowlane. Ich zadaniem było chronić budynki przed nadmiernym nasłonecznieniem i dbać o odpowiednią wentylację, z uwagi na dużą wilgotność w powietrzu – zacieniać ściany i wietrzyć wnętrza.
Tymczasem Azulejos było nowinką przybyłą zza oceanu, przeznaczoną raczej do dekorowania wnętrz.
Trochę wbrew logice natomiast z pełnią własnego uroku, portugalskie kafelki zwiodły na pokuszenie architekturę nowego kontynentu.
Złoto, cukier… azulejos.
W pierwszych dekadach XIX wieku, dzięki surowcom takim jak złoto i cukier wzrosła zamożność osadników w Brazylii. Również azulejos stało się w posiadaniu nowej warstwy społecznej. A jak wiemy apetyt rośnie… od małych dekorów, azulejos zaczęło szerzyć się na pełnych, dużych płaszczyznach, dając obraz nieposkromionej brazylijskiej wyobraźni.
W tym właśnie czasie w Brazylii dokonał się bardzo istotny przewrót dla tradycji europejskiej! Azulejos ze ścian wnętrz wyszło na zewnątrz i zaczęło służyć za dekoracje całych fasad domów.
2 poł. XIX
Azulejos jako materiał do wyrażania swojego bogactwa wrócił jako nowa moda na stary kontynent. W Portugalii rozpoczęto stosowanie płytek jako pełnej okładziny na zewnątrz elewacji. Bardziej kolorowe, powstałe w nowych technologiach, najpierw opanowały północ kraju -Beira Litoral. Skąd szybko przywędrowały do Lizbony, gdzie królowały od lat 50tych. W centrum miasta azulejos przybrały elewacje wielu budynków, wybudowanych wiek wcześniej podczas wielkiej odbudowy M. de Pombal. Płytki ery przemysłowej ewoluwały w parametrach, grubości i sposobie wykończenia. Wprowadzona różnorodność kolorystyczna, może i przytłoczyła trochę założenia urbanistyczne i jednorodną strukturę zabudowy, natomiast na pewno dodała dużo fantazji i radości! Tego co do dziś identyfikuje serce słonecznej stolicy.
6. Rua Trinidade, 28-34 Lisboa (XIX w.)
Fotografie : Solemika (Lizbona) & Mayara Poleski Sartor (Brasil)
No Comments